Αγωνιούν για τα κέρδη τους | Αγωνιζόμαστε για τις σπουδές μας

Αυτές τις ημέρες, δεκάδες χιλιάδες πρωτοετείς φοιτητές με τις οικογένειές τους, μετά από τον μαραθώνιο των πανελλαδικών εξετάσεων έχουν να ανέβουν το Γολγοθά της εύρεσης φοιτητικής στέγης.

Το πρόβλημα ξεκινάει από το γεγονός ότι η φοιτητική στέγη —που είναι προϋπόθεση για το δικαίωμα στις σπουδές— αποτελεί εμπόρευμα. Η εύρεση της είναι ατομική υπόθεση κάθε φοιτητή αφού οι φοιτητικές εστίες καλύπτουν λιγότερο από το 6% των ενεργών φοιτητών και πολύ λιγότερων πρωτοετών. Παράλληλα, η διαθεσιμότητα και οι τιμές ενοικίου καθορίζονται από τους νόμους της αγοράς, οι φοιτητές γίνονται έρμαια του ανταγωνισμού που οδηγεί σε πανάκριβα ενοίκια, ιδιαίτερα στις τουριστικές περιοχές. Το τεράστιο κόστος σπουδών έχει γίνει ένα από τα σημαντικότερα κριτήρια επιλογής σχολής για τους πρωτοετείς φοιτητές, ενώ πολλοί αναγκάζονται να εργάζονται από τα πρώτα έτη σπουδών.

Η κυβέρνηση απορρίπτει τις διεκδικήσεις των φοιτητικών συλλόγων για εξασφάλιση δωρεάν δωματίων, για αύξηση του φοιτητικού στεγαστικού επιδόματος και διεύρυνση των δικαιούχων. Κάπως έτσι, το οξυμένο αυτό πρόβλημα για τους φοιτητές αναδεικνύεται σε ευκαιρία για διάφορες εταιρίες που φτιάχνουν ιδιωτικές φοιτητικές εστίες με σίγουρη πελατεία ενώ η κυβέρνηση έχει ήδη προωθήσει την εμπλοκή ιδιωτών στις δημόσιες εστίες…

Η κατάσταση που επικρατεί στη φοιτητική μέριμνα σχετίζεται άμεσα με τον προσανατολισμό της κυβερνητικής πολιτικής που δεν έχει στο επίκεντρο την εξασφάλιση των όρων για απρόσκοπτες σπουδές, αλλά ένα πανεπιστήμιο λειτουργικό για τις ανάγκες του κεφαλαίου. Έτσι, ακόμα και η εκπαιδευτική διαδικασία υπονομεύεται από την ίδια πολιτική που χρηματοδοτεί επιλεκτικά τις διάφορες επιχειρηματικές μπίζνες, αφήνοντας τα πανεπιστήμια να βουλιάζουν στον βάλτο της υποχρηματοδότησης, με ελλείψεις σε καθηγητές, προσωπικό, χωρίς ασφάλεια στις υποδομές.

Η υποχρηματοδότηση, που διαπιστώνεται από όλους σαν αιτία πολλών προβλημάτων στα ΑΕΙ, είναι στην πραγματικότητα μια συνέπεια των στόχων και των προτεραιοτήτων της κυρίαρχης πολιτικής. Όταν η σύνοδος του ΝΑΤΟ βάζει στόχο το 5% της χρηματοδότησης των κρατών-μελών να προσανατολιστεί στην πολεμική προετοιμασία, τότε η μοίρα της χρηματοδότησης για την παιδεία είναι προφανής. Όταν στο όνομα της αξιολόγησης η χρηματοδότηση κατανέμεται με βάση την ανταγωνιστικότητα και η εύρεση πόρων εξαρτάται από το επενδυτικό ενδιαφέρον, τότε προφανώς οι υποδομές θα αφήνονται στην τύχη τους, οι καθηγητές δεν θα αρκούν για να προσφέρονται τα προβλεπόμενα μαθήματα, τα εργαστήρια θα είναι απαρχαιωμένα και ολόκληρα εξάμηνα θα είναι στον αέρα, όπως συνέβη στα Πανεπιστήμια Δυτικής Αττικής και Δυτικής Μακεδονίας.

Σε αυτό το έδαφος, η κυβέρνηση σχεδιάζει την εφαρμογή των διαγραφών. Πρόκειται για ένα άδικο και ταξικό μέτρο που διαγράφει κόπους και προσπάθειες φοιτητών οι οποίοι σκόνταψαν στα εμπόδια που θέτει καθημερινά η πολιτική εμπορευματοποίησης της ανώτατης εκπαίδευσης. Γιατί στην πραγματικότητα, οι φοιτητές δεν είναι “λιμνάζοντες”, αλλά αβοήθητοι.

Ο καθορισμός ανώτατης διάρκειας φοίτησης δεν αντιμετωπίζει τις αιτίες της δυσκολίας ή καθυστέρησης ολοκλήρωσης των σπουδών τις οποίες οι έρευνες αποδίδουν σε κοινωνικούς-οικονομικούς παράγοντες. Στην πραγματικότητα, στοχεύουν στο να μην “λιμνάζει” ένα ευέλικτο επιστημονικό δυναμικό εκτός αγοράς, διαμορφώνοντας ένα ακόμα εργαλείο-“κόφτη” για να σπρώχνεται, είτε πιο άμεσα είτε μέσω άλλων δομών επαγγελματικής εκπαίδευσης, σε αυτή.

Τις προηγούμενες μέρες το ΣτΕ αναγνώρισε ως “συνταγματικό” τον νόμο για τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αποδεικνύοντας πως ό,τι είναι κερδοφόρο βρίσκουν τρόπο να το κάνουν νόμιμο. Το γεγονός ότι η απόφαση στηρίχτηκε στο δίκαιο της ΕΕ επιβεβαιώνει ότι η εμπορευματοποίηση-ιδιωτικοποίηση και υποβάθμιση των σπουδών είναι το “ευρωπαϊκό κεκτημένο”, το οποίο όλα τα κόμματα και οι παρατάξεις τους εξυμνούν.

Την αποκάλυψη ότι θα βαφτιστούν ορισμένα κολλέγια —που λειτουργούν ήδη στη χώρα μας— ως πανεπιστήμια, ακολουθεί τώρα η γνωμοδότηση της ΕΘΑΕΕ που με fast-track διαδικασίες ετοιμάζεται να εγκρίνει τον Ιούλιο τη λειτουργία τους ώστε από Σεπτέμβρη να ακουστεί το «ανοίξαμε και σας περιμένουμε».

Όπως είναι αναμενόμενο, προκρίνονται περιζήτητα αντικείμενα που εξασφαλίζουν πελατεία, ενώ παράλληλα οι ακαδημαϊκές προϋποθέσεις σε καμία περίπτωση δεν αντιστοιχούν στις απαιτήσεις της επιστημονικής γνώσης της εποχής μας. Έτσι, καταρρέουν και τα τελευταία προσχήματα και πανηγυρισμοί της κυβέρνησης για την υποτιθέμενη ποιότητα των παρεχόμενων προγραμμάτων.

Είναι φανερό ότι μοναδικός στόχος είναι να ανοίξουν νέα πεδία κερδοφορίας για τους ιδιώτες εμπόρους πτυχίων με στόχο και τη λεγόμενη “διεθνοποίηση”, δηλαδή τη μετατροπή της χώρας σε “ακαδημαϊκό κόμβο” προσελκύοντας ξένους φοιτητές, που δεν έχει καμία σχέση με την ανάπτυξη της διεπιστημονικής συνεργασίας.

Τελικά, διευρύνεται μια μεγάλη αγορά πτυχίων, στην οποία ό,τι πληρώνεις παίρνεις, ενισχύοντας τους ταξικούς φραγμούς με διαφορετικούς τρόπους εισαγωγής με βάση την τσέπη. Κι αυτό γιατί, παρά την πρόβλεψη για πανελλαδικές, ο βαθμός πρόσβασης δεν θα μετράει ουσιαστικά.

Έτσι, ενισχύοντας ακόμα περισσότερο την κατηγοριοποίηση των πτυχίων, δεν είναι τυχαίο ότι ανατροφοδοτήθηκε η συζήτηση για 3ετή πτυχία  στα δημόσια ΑΕΙ με άλλοθι τον ανταγωνισμό τους με τα ιδιωτικά. Δηλαδή η υποβάθμιση των προπτυχιακών σπουδών στις ράγες της Συνθήκης της Μπολόνια της ΕΕ, που υπονομεύει την παρεχόμενη γνώση, μεταφέροντας τμήμα της σε πανάκριβα μεταπτυχιακά, μεγαλώνοντας την αποσύνδεση των πτυχίων από το επάγγελμα και μετατρέποντάς τα σε ένα απλό “προσόν”.

Παράλληλα, είναι διακηρυγμένη η πρόθεση για αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγματος που βρίσκει σύμφωνη τη ΝΔ, το ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ κ.ά. Αυτό είναι το τελικό βήμα για να απελευθερωθεί πλήρως η αγορά της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.

Τα όσα έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση για την πάταξη δήθεν της “ανομίας” στα πανεπιστήμια αποτελούν προπομπό της επίθεσης στα δικαιώματα και τις σπουδές των φοιτητών.

Είναι προφανές ότι πρόκειται για ένα σχέδιο αποπροσανατολισμού αφού παρουσιάζει μια εικονική πραγματικότητα όταν μιλά για βία και ανομία στα ΑΕΙ, τη στιγμή που έρευνες καταγράφουν ότι μόλις το 0,05% των αξιόποινων πράξεων που διαπράττονται σε δημόσιους χώρους, αφορούν τα πανεπιστήμια. Κρύβουν ότι πραγματική βία είναι η πολιτική της κυβέρνησης, που στερεί το δικαίωμα των φοιτητών για σύγχρονες σπουδές και πραγματική “ανομία” είναι το ξεσάλωμα των μεγαλοεπιχειρηματιών στις σχολές, τα φαινόμενα διαπλοκής και διαφθοράς.

Τα μέτρα στρέφονται ενάντια σε όλους τους φοιτητές, ασχέτως αν μέχρι τώρα συμμετέχουν ή όχι στην αγωνιστική διεκδίκηση. Η κυβέρνηση θέλει να προφυλαχτεί ακόμα και από την σκέψη των φοιτητών να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους, να αγωνιστούν ενάντια στους στόχους του κεφαλαίου. Γι’ αυτό καταφεύγει σε επικίνδυνα μέτρα, όπως η αναστολή φοίτησης έως δύο χρόνια μόνο με μια δίωξη, παραβιάζοντας ακόμα και το τεκμήριο της αθωότητας, την παρακολούθηση με κάμερες, την αντιδραστικοποίηση του πειθαρχικού πλαισίου με έννοιες-λάστιχο για να ποινικοποιείται κάθε αγωνιστική διεκδίκηση, ακόμα και με ορισμό Αντεισαγγελέα Αρείου Πάγου για την “πανεπιστημιακή βία”.

Η ένταση της καταστολής που παρατηρείται δεν είναι τυχαία, τώρα που προωθείται ο στόχος για πανεπιστήμια - επιχειρηματικά άβατα, και ιδιαίτερα σε συνθήκες πολεμικής προετοιμασίας, με τα ΑΕΙ να εμπλέκονται ενεργά στους ιμπεριαλιστικούς, ΝΑΤΟϊκούς σχεδιασμούς μέσω ερευνητικών προγραμμάτων και συνεργασιών με οπλοβιομηχανίες.

Σε αυτό το πλαίσιο, το σημερινό πανεπιστήμιο όσο πιο πολύ απομακρύνεται από τις ανάγκες των φοιτητών, τόσο πιο ξένο και εχθρικό γίνεται απέναντί τους, αφού δεν χωράει τη φωνή και τις διεκδικήσεις τους.

Μπορεί η κυβέρνηση μέσα στο κατακαλόκαιρο να παίρνει τα μέτρα της για όλα τα παραπάνω, ένα όμως είναι σίγουρο: όλα θα κριθούν στον δρόμο του αγώνα, στην αποφασιστικότητα των φοιτητών να επιβάλουν τις ανάγκες τους. Γι’ αυτό, είναι κρίσιμο η νέα ακαδημαϊκή χρονιά να μας βρει με τους συλλόγους μαχητικά στην πρώτη γραμμή του αγώνα, για ένα πανεπιστήμιο ανοιχτό, της μάθησης, της επιστήµης, της έρευνας προς όφελος της κοινωνίας κι όχι του κέρδους, της ουσιαστικής ακαδημαϊκής ελευθερίας, της συζήτησης και του προβληματισμού κι όχι της καταστολής και του αυταρχισμού.

Με περισσότερους ζωντανούς συλλόγους, δραστήριους στην ενημέρωση, με αντανακλαστικά για την οργάνωση της πάλης, την ανάπτυξη πολύμορφης δραστηριότητας για όλες τις ανάγκες των φοιτητών ώστε περισσότεροι να εμπιστευτούν την συλλογική δράση.

Μπορούμε λοιπόν να περάσουμε στην αντεπίθεση απέναντι σε όσα σχεδιάζουν η κυβέρνηση, η ΕΕ και οι επιχειρηματικοί όμιλοι για τις σπουδές μας, βάζοντας μπροστά τις δικές μας ανάγκες, παλεύοντας για το πανεπιστήμιο των σύγχρονων αναγκών και δυνατοτήτων της εποχής μας!