Σαν σήμερα έπεσε στη μάχη ο στρατηγός του ΔΣΕ, Γιάννης Αλεξάνδρου (Διαμαντής)

Στις 21 Ιουνίου του 1949, σκοτώνεται σε μάχη στα Μάρμαρα Φθιώτιδας ο στρατηγός του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας Γιάννης Αλεξάνδρου (Διαμαντής), διοικητής της 2ης Μεραρχίας του ΔΣΕ.
Δευ, Ιουν 21, 2021
giannis-aleksandrou-diamantis-kapetan-giotis-harilaos-florakis

"Αντάρτης! Με όλη τη σημασία της λέξης. Στο νου, στην ψυχή, στη λεβεντιά! Κι ακόμα στην πίστη, στην αντοχή, στην ανθρωπιά. Απλός, σαν χωριάτης, σεμνός, σαν άγιος, αθόρυβος και αφανής, σαν ήρωας. Ένας από μια πλειάδα ανώτερων στελεχών μας - με τα δικά του ιδιαίτερα χαρακτηριστικά - που πέρασαν στο Πάνθεο των ηρώων του ΚΚΕ και του Λαού μας. Από αυτούς, που και νεκροί παραμένουν ζωντανοί και καθοδηγούν και σήμερα και αύριο τον αγώνα μας. Για ένα λαμπρό και ελπιδοφόρο μέλλον...

Ο Διαμαντής! Ο καπετάνιος της Ρούμελης! Διαμάντι, "όνομα και πράμα". Επαναστατικό όνομα, αγωνιστικό ψευδώνυμο".

 

Έτσι περιέγραφε τον Διαμαντή ο σύντροφος Γιώργης Μωραΐτης, που είχε πολεμήσει στο πλευρό του, σε σημείωμά του στον "Ριζοσπάστη" στις 27 Ιουνίου 1999. Και συνέχιζε:

 

"Κατά κόσμον Γιάννης Αλεξάνδρου. Ο πατέρας του Κομνάς. Από αγροτική οικογένεια. Γεννήθηκε στην Κάτω Αγόριανη το 1914. Ο προπάππος του Λουκάς Αλεξάνδρου, συμπολεμιστής του Δυσσέα Αντρούτσου, στο Χάνι της Γραβιάς. Τέλειωσε το Γυμνάσιο στην Αμφίκλεια (Δαδί). Οργανώνεται στην ΟΚΝΕ (Ενωση Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδας). Φοιτητής της Νομικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, γίνεται μέλος του ΚΚΕ. Συμμετέχει δραστήρια σε όλους τους φοιτητικούς και λαϊκούς αγώνες. Στον Πόλεμο του 1940, πολεμιστής στο αλβανικό μέτωπο.

Στην Κατοχή βρίσκεται στο χωριό του. Και όλη του η σκέψη είναι στην Αντίσταση. Το 1941 συγκροτείται το Κομματικό Γραφείο στο οποίο μετέχει. Συμβάλλει αποφασιστικά στην οργάνωση του κόσμου στο ΕΑΜ. Στις αρχές του 1942 έρχεται ο Αρης και βολιδοσκοπεί τα πράγματα για ένοπλο αγώνα. Γίνεται στο σπίτι του Κοφίνη η σύσκεψη με αυτό το θέμα. Τον Ιούλη του 1942 βγαίνει στον Παρνασσό η περίφημη "8η Ομάδα" ανταρτών.

Σ' αυτή την Ομάδα των πρωτοπόρων, ο Διαμαντής είναι ο ουσιαστικός αρχηγός. Με το οπλοπολυβόλο στον ώμο και με το "φύλλο πορείας" - εντολή της Αχτιδικής Επιτροπής του ΚΚΕ, παίρνει τον ανήφορο για τον Παρνασσό. Κι ούτε καν περνάει υποψία από το μυαλό του πως αυτή η "ανάβαση" θα κάνει θρυλικό το όνομά του. Και θα τον οδηγήσει στην αθανασία! Στον ΕΛΑΣ ο Διαμαντής θα φανερώσει τις μεγάλες πολιτικές, οργανωτικές και στρατιωτικές του ικανότητες. Στο Γοργοπόταμο θα του ανατεθεί μια από τις πιο υπεύθυνες αποστολές. Θα αναδειχτεί σε πολιτικό καθοδηγητή του Αρχηγείου Παρνασσίδας. Όταν ο ΕΛΑΣ θα γίνει ταχτικός στρατός, θα είναι καπετάνιος στο 34ο Σύνταγμα της 2ης Μεραρχίας με χώρο ευθύνης κυρίως την Αττικοβοιωτία. Πήρε μέρος σε πολλές μάχες. Το Δεκέμβρη του 1944 με την ένοπλη επέμβαση των Άγγλων, πήρε μέρος με το Σύνταγμά του στη Μάχη της Αθήνας. Υπερασπίστηκε ηρωικά τον Τομέα του Σανατορίου "Σωτηρία". Ονομάστηκε ταγματάρχης.

Μετά τη Βάρκιζα αναγκάστηκε να βγει στον Παρνασσό καταδιωκόμενος. Το 1946 σχημάτισε την πρώτη ομάδα ενόπλων καταδιωκομένων. Συνέβαλε στη συγκρότηση του ΔΣΕ στην Παρνασσίδα και στη Ρούμελη. Επικεφαλής του Αρχηγείου Παρνασσίδας, το 1947 έδωσε μεγάλες μάχες στην Αράχωβα, στη Λοκρίδα, στην Άμφισσα. Κατατρόπωσε τον αντίπαλο και τον ανάγκασε να κλειστεί στα κέντρα του. Αχρήστευσε τις εκκαθαριστικές του επιχειρήσεις. Λευτέρωσε όλο τον ορεινό όγκο της Ρούμελης. Τμήματα επίλεκτα του ΔΣΕ πάτησαν την Εύβοια, τον Ελικώνα και Κιθαιρώνα. Εφτασαν και στην Πάρνηθα.

Το 1948 ο Διαμαντής αναλαμβάνει διοικητής της 2ης Μεραρχίας του ΔΣΕ. Ονομάζεται συνταγματάρχης και στη συνέχεια υποστράτηγος.

Από τη θέση αυτή αναδεικνύονται οι στρατηγικές του ικανότητες και τα ηγετικά του προσόντα. Μαζί με τον Γιώτη (Χαρίλαο Φλωράκη) υποστράτηγο, διοικητή της 1ης Μεραρχίας, τέλος του 1948 χτυπούν την Καρδίτσα. Και αρχές του 1949 καταλαμβάνουν το Καρπενήσι, που το κρατούν επί ένα 20ήμερο. Επιτυχία μεγάλης σημασίας, που συνοδεύεται με παρασημοφορία τους από την Προσωρινή Δημοκρατική Κυβέρνηση.

Μέσα από αυτούς τους αγώνες, ο Διαμαντής απόχτησε μεγάλο κύρος. Είναι ένας από τους πιο ικανούς και αγαπητούς λαογέννητους ηγέτες. Τον λατρεύουν οι μαχητές και οι μαχήτριες του ΔΣΕ και ο λαός. Τον υπολογίζουν σοβαρά, τον θαυμάζουν αλλά και τον τρέμουν οι πολιτικοί και στρατιωτικοί του αντίπαλοι. Η δράση του, η ταχτική του, οι ελιγμοί του γίνονται θέμα μελέτης στα επιτελεία του τακτικού στρατού. Και μάθημα στη Σχολή Ευελπίδων.

Άτρωτος έμεινε ο Διαμαντής, από το 1940 μέχρι το 1949. Πάντα μπροστάρης, σε μάχες, σε ενέδρες, σε κλοιούς, σε ελιγμούς. Νηστικός, διψασμένος, ταλαιπωρημένος. Πάντα στις δύσκολες στιγμές με το οπλοπολυβόλο στο χέρι, ας ήτανε στρατηγός. Ακούραστος όμως, με ατσάλινα νεύρα και ανθεκτικός. Χιλιάδες οι ριπές να τον σημαδεύουν, να τον χτυπάνε, μα να μην τον πετυχαίνουν. Αλεξίσφαιρος! Δεν τον κόλλησε σφαίρα. Κι έρχεται στις 21 Ιούνη του 1949, στον Αϊ - Γιάννη, ψηλά απ' τα Μάρμαρα, το άτιμο το φαρμακερό βόλι και τον αφήνει στον τόπο!..

Ήταν μια δόξα του ΕΛΑΣ και του ΔΣΕ ο Διαμαντής. Αντιστράτηγος πια, τιμημένος νεκρός. Απώλεια για το κίνημά μας. Τον κλαίει ακόμα ο λαός μας και οι αντάρτες που επέζησαν. Οι μοναρχοφασίστες που τον έπιασαν σκοτωμένον, ήθελαν να του κόψουνε το κεφάλι. Ο στρατηγός τους δεν το επέτρεψε. «Αφήστε τον, είπε. Μας ξεφτίλισε ζωντανός. Να μη μας ξεφτιλίσει και νεκρός»".

Από την εκδήλωση στο σπίτι του καπετάν Διαμαντή που πραγματοποίησε η ΚΝΕ στο πλαίσιο του 20ου Αντιιμπεριαλιστικού Διημέρου της, το 2011
Από την εκδήλωση στο σπίτι του καπετάν Διαμαντή που πραγματοποίησε η ΚΝΕ στο πλαίσιο του 20ου Αντιιμπεριαλιστικού Διημέρου της, το 2011

Η μαρτυρία του Νίκου Μανιά, σμηναγού ε.α. που ήταν παρών στο θάνατο του Διαμαντή (από το βιβλίο του "Στον ασύρματο της Ρούμελης")

"Κατά το δειλινό φθάσαμε σιγά σιγά κοντά στα Μάρμαρα. Στην άκρη του αντερείσματος που βρίσκεται ανατολικά τους και που φτάνει μέχρι κάτω στη ρεματιά. Κολλήσαμε σα βδέλλες στο χείλος του αντερείσματος. Ήμασταν εγώ, ο Διαμαντής, ο Ηρακλής, ο Γιώργος Σαφάκας, ο Ηλίας Μανούκας, ο Κώστας Καραγιώργος, ο Θανάσης Κούμαρος, ο Θανάσης Σκαλτσάς, ο Γιώργος Ραυτόπουλος, η Μ. Κάιλα, η Τασία Σφήκα (...) κι άλλοι. Κάτω χαμηλά ήταν χαμηλό και γυμνό. Είχε φαγωσιές από βροχές και πλημμύρες. Ο Διαμαντής πιάνει την άκρη της προεξοχής του αντερείσματος που είχε κλίση προς τα κάτω. Παίρνει ένα οπλοπολυβόλο και μαζεύει μερικές σφαίρες και κάθεται μόνος του εκεί σκοπευτής.

Ήταν ηλιοβασίλεμα. Ακουστήκαν κάτι φωνές πιο πάνω. Βλέπουμε τρεις στρατιώτες να 'ρχονται προς τα κάτω, δηλαδή προς το μέρος μας, ψάχνοντας στους θάμνους. Ο ένας ξέκοψε και συνέχισε να βαδίζει προς το μέρος μας. Σταμάτησε λίγο πιο πάνω και είπε στους άλλους δυο που τον περίμεναν πως δεν είδε τίποτα. Γύρνα, του λένε εκείνοι. Γύρισε εκείνος και πήγαινε προς τα πάνω. Έτοιμοι ήμασταν να ρίξουμε. Κρατήσαμε την ανάσα μας. Μας έμεινε τώρα ο θάνατος. Όλη τη νύχτα βαδίζαμε. Πέφτουμε κάτω στη ρεματιά και βρισκόμαστε σχεδόν στο ίδιο μέρος. Τα πόδια δεν κρατούν άλλο. Ο ένας σέρνει τον άλλο.

Βρεθήκαμε στην ανατολική πλευρά του αντερείσματος. Στην πλαγιά που κατέληγε κάτω ανατολικά στη μεγάλη ξηρορεματιά κι άρχιζε το βουνό της Οίτης. Να φανταστείτε πως απ' το ύψωμα του αντερείσματος μέχρι τη μεγάλη ρεματιά ήταν δεν ήταν 600 μέτρα. Εμείς ήμασταν στο μέσο. Είχε γουπατάκια γυμνά με φτέρες, είχε και έλατα, κέδρα κι άλλους θάμνους. Αυτό το μέρος λέγεται Αϊ - Γιάννης. Τρυπώσαμε μέσα στα ελατάκια και τις ψηλές φτέρες.

Ήταν η καταραμένη μέρα, 21 Ιούνη 1949. Βλέπουμε κάτω στο δρόμο στρατό με μεταγωγικά. Περνούσαν τη ρεματιά και τραβούσαν προς την Καστριώτισσα. Χαρήκαμε. Είπαμε μέσα μας πως φεύγουν και θα τη γλιτώσουμε. Αμ δε. Άξαφνα βλέπουμε να σταματούν, να κάνουν μεταβολή και να γυρίζουν πίσω. Πώς και γιατί έγινε αυτό δεν ήταν δύσκολο να το καταλάβουμε. Κάποιος μας έφυγε, πήγε παραδόθηκε και μαρτύρησε πως ήμασταν σ' αυτό το μέρος. Άκουσα το Διαμαντή να λέει στον Σαφάκα:

- "Κοίτα ρε Γιώργο ποιος μας λείπει".

Και πράγματι, έλειπε μια αγωνίστρια. Δεν βάσταξε άλλο το φριχτό μαρτύριο.

- "Α τη στρίγγλα", είπε ο Διαμαντής. "Μας πρόδωσε".

Δεν άργησαν να φτάσουν από πάνω απ' το αντέρεισμα, που ήταν μυρμήγκια ο στρατός, μαζί με σκυλιά που γάβγιζαν. Το πήραν παγανιά. Άρχιζαν να φωνάζουν. Εδώ κάτω είναι, έλεγαν και τα σκυλιά γάβγιζαν μαζί τους. Εκείνη την κρίσιμη ιστορική στιγμή, γίνεται μικρό συμβούλιο σ' αυτό το αλωνάκι με τις φτέρες που ήμασταν όλοι μαζεμένοι και πανικοβλημένοι.

Ο Διαμαντής, ο Ηρακλής, ένας Θύμιος, ο Ραυτόπουλος κι εγώ, λέμε τι πρέπει να κάνουμε.

- "Τα όπλα στα χέρια", λέει ο Διαμαντής, "δε θα πάμε προς τα κάτω γιατί είναι πιασμένο, ούτε καταπάνω γιατί είναι γεμάτο στρατό. Θα βαδίσουμε παράλληλα να βγούμε στη βρύση που πάει για Καστριώτισσα και να ξεφύγουμε. Στο δρόμο αυτό θα πολεμήσουμε κι όποιος γλιτώσει. Εσύ Νίκο", γυρίζει και μου λέει ο αετός, "πήγαινε καμιά 50αριά μέτρα πιο πέρα κι ό,τι δεις να 'ρθεις να το πεις".

Έτσι κι έγινε. Πήγα σιγά σιγά. Κάθομαι πίσω από ένα έλατο. Πιο πέρα στα 30-40 μέτρα βλέπω ένα στρατιώτη. Κοίταγα και κρυβόμουν. Κοίταγε κι εκείνος και κρυβόταν. Παίζαμε κρυφτούλι. Τρέχω και λέω στον Διαμαντή.

- "Αρχηγέ είναι κι από μπροστά μας".

Ώσπου να τα πω αυτά, πλάκωσαν από πάνω με φωνές, χουγιαχτά, σκυλιά και θόρυβο. Γελούσαν.

- "Εδώ είναι ρε παιδιά".

Και τι δεν άκουγες. Πανικός. Οι περισσότεροι κάναμε τον κατήφορο. Την ώρα εκείνη ακούστηκε ένας πυροβολισμός. Κι ένα "ωχ". Μπορεί να σκοτώθηκε τότε ο Διαμαντής, μπορεί και όχι, να σκοτώθηκε αργότερα γιατί οι πυροβολισμοί αυξήθηκαν. Μπορεί και να τους αντιστάθηκε. Μπορεί το "ωχ" να ήταν άλλου. Ποιος τον σκότωσε; Μπορεί αυτοί ή κανένας δικός μας. Δεν ξέρω, ούτε μπορώ να πω με σιγουριά. Άκουσα τον πυροβολισμό και το "ωχ". Αυτό το λέω υπεύθυνα και είναι αληθινό γεγονός κι ας το κρίνει η ιστορία".

 

Από τη ζωή και τις πράξεις του καπετάν Διαμαντή και τόσων ακόμα επώνυμων και ανώνυμων ηρώων του ΚΚΕ, οι νέες γενιές επαναστατών εμπνεόμαστε και αντλούμε δύναμη για να συνεχίσουμε στις σημερινές συνθήκες, στον δρόμο που εκείνοι χάραξαν. Μέχρι την τελική νίκη!