Κυπριακό – 47 χρόνια από την τουρκική εισβολή:Mόνιμο θύμα o κυπριακός λαός και μόνιμοι θύτες οι ιμπεριαλιστές

Στις 20 Ιουλίου του 1974, πέντε μέρες μόλις μετά το πραξικόπημα της 15ης Ιουλίου κατ’ εντολή της Χούντας των συνταγματαρχών και την ανατροπή του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Μακάριου, πραγματοποιείται η στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στην Κύπρο που έμεινε γνωστή με την κωδική ονομασία «Επιχείρηση Αττίλας». Ωστόσο, αν το 1974 αποτελεί την κορύφωση ενός δραματικού γεγονότος, οι ρίζες του βρίσκονται πολλά χρόνια πίσω...
Τρί, Ιουλ 20, 2021
Thumbs_Diethni_Cyprus

Είναι δύσκολο έως ανέφικτο σε ένα άρθρο να γίνει πλήρης ανάλυση και εκτενής ιστορική αναφορά για το Κυπριακό ζήτημα. Άλλωστε, είναι κοινή αλήθεια πως πολλές φορές σε κάποια κουβέντα για ένα θέμα περίπλοκο και δύσκολο έχει ακουστεί η φράση «Έγινε Κυπριακό», υποδηλώνοντας ακριβώς αυτή τη συνθετότητα και πολυπλοκότητα ενός ζητήματος που απασχολεί όχι μόνο τους λαούς που εμπλέκονται άμεσα, αλλά αποτελεί πρόβλημα διεθνούς εμβέλειας εδώ και τουλάχιστον 4 δεκαετίες.

Μέσα από τις παρακάτω γραμμές θέλουμε να δώσουμε ένα πρώτο έναυσμα σε ένα νέο να μάθει, να θυμίσουμε κάποια ζητήματα και όσο το δυνατόν να βγουν ορισμένα συμπεράσματα για το σήμερα, με αφορμή τη συμπλήρωση 47 χρόνων από την εισβολή και παράνομη κατοχή του 37% της Κύπρου από την Τουρκία.

Το Κυπριακό ζήτημα

Το Κυπριακό είναι διεθνές πρόβλημα εισβολής και κατοχής του βόρειου τμήματος της Κύπρου από την Τουρκία, που φ έρει τη σφραγίδα της επέμβασης του ΝΑΤΟ και των γενικότερων ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών στην περιοχή. Σε κάθε ιστορική φάση η πορεία του «κυπριακού προβλήματος» συνδέεται με τους ενδοϊμπεριαλιστικούς ανταγωνισμούς για τις πλουτοπαραγωγικές πηγές και την αξιοποίηση της στρατηγικής γεωγραφικής θέσης της Κύπρου.

Ορισμένα ιστορικά γεγονότα που προηγήθηκαν της τουρκικής εισβολής

1878

Η Οθωμανική Αυτοκρατορία, σε αντάλλαγμα για τη βρετανική υποστήριξη στον πόλεμο κατά της Ρωσίας, παραχώρησε έναντι ενοικίου την Κύπρο στη Μ. Βρετανία.

1914

Η Βρετανία εκμεταλλεύτηκε την είσοδο της Τουρκίας στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο στο πλευρό της Γερμανίας και προσάρτησε την Κύπρο, ακυρώνοντας τη Συνθήκη του 1878.

1920

Με τη Συνθήκη των Σεβρών, η Τουρκία, ως μία από τις ηττημένες χώρες του πολέμου, παραιτήθηκε απ’ όλα τα δικαιώματα και όλους τους τίτλους κυριότητας στην Κύπρο. Η Κύπρος υπαγόταν πλέον στην κατοχή και διοίκηση της Μ. Βρετανίας.

1931

Πραγματοποιήθηκαν μεγάλες λαϊκές κινητοποιήσεις με αίτημα την ένωση με την Ελλάδα. Πέντε χρόνια νωρίτερα είχε ιδρυθεί το Κομμουνιστικό Κόμμα Κύπρου (1926). Η Κυπριακή αστική τάξη το πολέμησε βάναυσα. Εκατοντάδες άτομα φυλακίστηκαν, το ΚΚΚ κηρύχτηκε παράνομο και η ηγεσία του εξορίστηκε.

1950

Εκλέχτηκε αρχιεπίσκοπος ο Μακάριος Γ. που σημάδεψε την ιστορία της Κύπρου κατά τρόπο καθοριστικό για τα επόμενα 30 χρόνια.

1954

Δημιουργείται (με τη σύμφωνη γνώμη του Μακάριου) η ΕΟΚΑ, με έντονο αντικομμουνιστικό κι εθνικιστικό χαρακτήρα. Οργανώθηκε από το στρατηγό Γρίβα (ιδρυτής της οργάνωσης «Χ» στην κατοχή). Με την πολιτική της πρακτική ευνοούσε τους αποικιοκράτες. Η Μ. Βρετανία εκμεταλλεύτηκε το χαρακτήρα και τη δράση της για να προωθήσει την πολιτική του «διαίρει και βασίλευε» δίνοντας την ευκαιρία στην Τουρκία να δημιουργήσει τη δική της εθνικιστική οργάνωση (ΒΟΛΚΑΝ, 1955).

1957

Επισημοποιείται και η εμπλοκή των ΗΠΑ στο Κυπριακό. Σε αμερικανοβρετανικές συνομιλίες συμφωνήθηκε το Κυπριακό να αντιμετωπίζεται στο εξής στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.

1959

Υπογράφτηκαν οι συμφωνίες Ζυρίχης – Λονδίνου μεταξύ Μ. Βρετανίας, Ελλάδας, Τουρκίας. Η «ανεξαρτησία» της Κύπρου που προέβλεπαν ήταν υπονομευμένη από την αρχή. Παράλληλα, υπογράφεται μυστικό πρωτόκολλο μεταξύ των πρωθυπουργιών Ελλάδας – Τουρκίας για την είσοδο της Κύπρου στο ΝΑΤΟ και την εγκατάσταση σ’ αυτήν ΝΑΤΟϊκών βάσεων.

1974

Στις 14 Αυγούστου ξεκίνησε η δεύτερη φάση της τουρκικής εισβολής που έχει μείνει στην ιστορία με την επωνυμία «ΑΤΤΙΛΑΣ 2». Με την ολοκλήρωση αυτής της επιχείρησης στα χέρια των Τούρκων πέρασε το 37% του κυπριακού εδάφους, το νησί διχοτομήθηκε και η κατάσταση αυτή παραμένει από τότε η ίδια.

Απόβαση τούρκικων στρατευμάτων στην Κύπρο (20/7/1974)
Απόβαση τούρκικων στρατευμάτων στην Κύπρο (20/7/1974)

Σε ποιο πλαίσιο γίνονται σήμερα οι συζητήσεις;

47 χρόνια μετά την εισβολή, το κυπριακό παραμένει άλυτο. Όλες οι λύσεις που έχουν μπει στο τραπέζι έως σήμερα από τους ιμπεριαλιστές και τις αστικές κυβερνήσεις, ουσιαστικά οδηγούν στη διχοτόμηση του νησιού. Το ζήτημα έχει περάσει σήμερα σε νέα φάση όξυνσης, λόγω των ιμπεριαλιστικών πολεμικών επιχειρήσεων στην περιοχή και των ενδοϊμπεριαλιστικών αντιθέσεων γύρω από τους αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου, τους δρόμους διακίνησης εμπορευμάτων κ.ά. Τόσο η Ελλάδα και η Τουρκία όσο και η Κύπρος έχουν εγκατεστημένες βάσεις, δηλαδή έχουν παραχωρήσει αμερικανοΝΑΤΟικές και βρετανικές στρατιωτικές βάσεις, που διαδραματίζουν και σήμερα αυξημένο ρόλο στην περιοχή.

Τα σχέδια που «πέφτουν» στο τραπέζι για τη λύση του Κυπριακού είναι άρρηκτα δεμένα με ένα ευρύτερο πλαίσιο, προκειμένου να προχωρήσει ο σχεδιασμός του ΝΑΤΟ στην περιοχή και να διαφυλαχθεί η διατλαντική συνοχή ως όρος για την αναχαίτιση της γεωπολιτικής επιρροής Κίνας και Ρωσίας. Αυτό που επιδιώκεται είναι μια «χρυσή τομή» μεταξύ «Διζωνικής Δικοινοτικής Ομοσπονδίας», που στην πραγματικότητα αποτελεί συνομοσπονδιακή λύση «δύο συνιστώντων κρατών» (όπως αναφέρουν ρητά μια σειρά από κοινά ανακοινωθέντα που επικαλούνται οι εμπλεκόμενοι, π.χ. αυτό του 2014 που μιλά καθαρά για «συνιστώσες πολιτείες») και της κάθετης διχοτόμησης των δύο κρατών.

Μπορεί να υπάρξει λύση;

Είναι γεγονός ότι μετά το 1974 υποβαθμίστηκε σταδιακά η σημασία της εργατικής, λαϊκής πάλης και η σφρα-γίδα που μπορεί να έχει αυτή στις εξελίξεις υπέρ των λαϊκών συμφερόντων, ενώ καλλιεργήθηκαν αυταπάτες για το ρόλο των ΗΠΑ, της Βρετανίας και άλλων ισχυρών καπιταλιστικών κρατών.

Παρουσιάστηκε ως σωτήρια επιλογή η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ και κατ’ επέκταση το «κοινοτικό κεκτημένο». Και όλα αυτά, ενώ αποκαλύφθηκε πολύ γρήγορα ότι η ένταξη της Κύπρου στην ΕΕ όχι μόνο δεν οδήγησε στην εξασφάλιση ενιαίας κρατικής κυπριακής οντότητας προς όφελος συνολικά του λαού της, όπως ισχυρίζονταν οι υποστηρικτές της, αλλά εκ των πραγμάτων αποδείχτηκε ότι είναι πρόσθετος παράγοντας δυσκολιών και εκβιασμών.

Το ΚΚΕ και η ΚΝΕ σταθερά όλα αυτά τα χρόνια παρακολουθεί, μελετάει και τοποθετείται με ευθύνη στο Κυπριακό πρόβλημα. Το ΚΚΕ ήταν η μοναδική πολιτική δύναμη στην Ελλάδα που καταδίκασε αποφασιστικά και καθαρά το συνομοσπονδιακό, διχοτομικό «σχέδιο Ανάν» και στήριξε το ΟΧΙ του κυπριακού λαού στο σχετικό δημοψήφισμα τον Απρίλη του 2004.

Ήταν το μόνο κόμμα στο ελληνικό Κοινοβούλιο που οργάνωσε κινητοποίηση κατά του σχεδίου αυτού και κάτω από τη δική του πίεση αποτράπηκε κοινό ανακοινωθέν υπέρ του «σχεδίου Ανάν» στη σύσκεψη υπό τον τότε Πρόεδρο της Δημοκρατίας στην Ελλάδα.

Είναι προφανές, ότι όλοι αυτοί που δημιούργησαν και διατήρησαν το κυπριακό ζήτημα (με δραματικές συνέπειες έως σήμερα) δεν είναι σε θέση να δώσουν και λύση προς όφελος ολόκληρου του κυπριακού λαού. Το έδαφος πάνω στο οποίο στηρίζεται η θέση του ΚΚΕ είναι τα ενιαία συμφέροντα του εργαζόμενου λαού όλης της Κύπρου, η αναγκαιότητα συντονισμού της πάλης της εργατικής τάξης και των λαϊκών στρωμάτων Κύπρου, Τουρκίας και Ελλάδας, η αντιμετώπιση του καθεστώτος που προκάλεσε η εισβολή - κατοχή από τη σκοπιά της ταξικής πάλης, στην προοπτική της απελευθέρωσης από τα δεσμά της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης.

Το ΚΚΕ θεωρεί πως η πάλη της εργατικής τάξης, των λαϊκών στρωμάτων, πρέπει να κατευθύνεται στο στόχο για μια Κύπρο στην οποία αφέντης θα είναι ο λαός της, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, Αρμένιοι, Λατίνοι και Μαρωνίτες. Μια Κύπρος Ενιαία, Ανεξάρτητη, με Μία και Μόνη Κυριαρχία, μια Ιθαγένεια και Διεθνή Προσωπικότητα, χωρίς ξένες βάσεις και στρατεύματα, χωρίς ξένους εγγυητές και προστάτες.

Στη βάση αυτή, η θέση του ΚΚΕ για Κύπρο Ενιαία αντιπαλεύει τον εθνικισμό και την γκετοποίηση, που προκαλούν η «διζωνικότητα» και τα δύο «Συνιστώντα Κράτη», και εκφράζει την αναγκαιότητα της ενιαίας οργάνωσης και της κοινής πάλης της εργατικής τάξης, ενάντια στην αστική τάξη, ενάντια στην ΕΕ, στο ΝΑΤΟ.

Από πορεία αλληλεγγύης στον κυπριακό λαό που οργάνωσε το ΚΚΕ τον Απρίλη του 2004.
Από πορεία αλληλεγγύης στον κυπριακό λαό που οργάνωσε το ΚΚΕ τον Απρίλη του 2004.

Η ανεξαρτησία της Κύπρου μέσα από τα λόγια της Ελληνικής αστικής τάξης

ΗΠΑ, Μ. Βρετανία δεν ήθελαν πραγματικά ανεξάρτητη Κύπρο. Αλλά και οι αστικές κυβερνήσεις της Ελλάδας κινήθηκαν ακριβώς στην ίδια κατεύθυνση. Στην πραγματικότητα καμιά ελληνική κυβέρνηση δεν υποστήριξε την ανεξαρτησία της Κύπρου. Ήθελαν λύση στο πλαίσιο της δυτικής συμμαχίας. Παρακάτω παραθέτουμε ορισμένες χαρακτηριστικές δηλώσεις:

  • «Η διατήρηση στενότατα φιλικών σχέσεων προς την Μεγ. Βρετανίαν απετέλεσε πάγιαν πολιτικήν της Ελλάδος από της δημιουργίας του ελληνικού κράτους. Όσοι νομίζουν ότι συμφέρει να διαταραχθούν οι σχέσεις αύται, διότι τοιουτοτρόπως ημπορεί να εξαναγκασθεί η Αγγλία να μας παραχωρήσει την Κύπρον, είναι προφανώς άνθρωποι ακαταλόγιστοι.» (Ο «εθνάρχης» Ελ. Βενιζέλος, καταδικάζοντας την εξέγερση στην Κύπρο τον Οκτώβρη του 1931 και τη συμπαράσταση που εκδηλώθηκε στην Ελλάδα)
  • «Ως προς το ζήτημα της Μεγαλονήσου Κύπρου, ουδεμία επιτρέπεται να γίνει σύγχυσις … Πρόκειται περί θέματος το οποίον αφορά την Μεγάλην μας φίλην Μεγάλην Βρετανίαν και την Ελλάδα, του οποίου όθεν η περιπόθητος διά το έθνος διευθέτησις αφορά μόνον ημάς τους δυο.» Και την επομένη ο Π. Κανελλόπουλος διευκρίνισε: «Η ελπίς μας διατυπούται απέναντι της μεγάλης και υπερόχου ευεργέτιδος της Ελλάδος, της Μεγάλης Βρετανίας.» (ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας Κ. Τσαλδάρης στις 17 Μάη 1946)
  • «Η Ελλάς σήμερον αναπνέει με δύο πνεύμονας, του μεν αγγλικού, του δε αμερικανικού, και δι’ αυτό δεν μπορεί λόγω του Κυπριακού να πάθη ασφυξίαν.» (Η απάντηση του αντιπροέδρου της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου στο αίτημα του δημάρχου της Λευκωσίας να αξιοποιήσει η ελληνική κυβέρνηση τα αποτελέσματα του δημοψηφίσματος, 23 Ιουνίου 1950).

Ψαξ’ το παραπάνω

  • «Οι ελληνοτουρκικές σχέσεις στο πλαίσιο των εξελίξεων στην ευρύτερη περιοχή», ΚΟΜΕΠ (τ.1, 2017)
  • «Φάκελος της Κύπρου: Τα πορίσματα», ΚΟΜΕΠ (τ.2, 2019)
  • Απόφαση της ΚΕ του ΚΚΕ: «Για τις εξελίξεις στο Κυπριακό και τη Θέση του ΚΚΕ», (2016)
  • Δοκίμιο ιστορίας του KKE: Τόμος B΄ 1949-1968, (σελ 300-312, 438-440, 478-485